Superlatieven staan niet altijd voor grootsheid en een geweldig effect. Sommige staan eerder voor iets verbluffends en bizars. Een parkeergarage met een warme en aangename sfeer? Dat is meer uitzondering dan regel – en dus al een superlatief op zich. De fietsenstalling in Utrecht eist deze status op en levert bovendien nog een meetbare topprestatie: met 13.500 stallingsplaatsen vestigt ze een wereldrecord.
Voor een belangrijk verkeersknooppunt in Nederland, dat zoals bekend een grote affiniteit met fietsen heeft, is deze topklassering geen verrassing. Opvallend is de uitvoering van het project, dat de herinrichting van de stationsbuurt ook een vormgevend een bijzonder effect verleent. De grootste fietsenstalling ter wereld ligt onder het stationsplein en beschikt over een stalen dak, dat met 49 geïntegreerde foliekussens wel wat wegheeft van een honingraat. Het vormt de verbinding tussen de buiten- en de ongebruikelijke onderwereld. Want waar ondergronds parkeren doorgaans een eerder beklemmende aangelegenheid is in kale en duistere, puur functionele bouwwerken, geeft het Utrechtse model zicht op architectonische bijzonderheden en creëert het een uitnodigende en aangename omgeving.
Op de begane grond van de fietsenstalling loopt een openbaar fietspad dwars door het gebouw. Vanaf dit pad leiden opritten naar de stallingsplaatsen op de ondergrondse en eerste verdieping. De drie betonnen kolommen die het reusachtige afdak dragen, zijn vormgegeven als trompetvormige elementen en doorbreken de verdiepingsstructuur.
Beton, staal en hout vormen de materiaalmix voor het gebouw en vermijden de koude indruk van normale ondergrondse garages. “Fietsen door de garage is een unieke belevenis geworden”, zeggen de verantwoordelijken van Ector Hoogstad Architecten. “Het maakt niet alleen deel uit van het dagelijkse leven in de stad, maar is bijna een attractie op zich.”
Lichtsignalen geven de vrije stallingsplaatsen aan. Fietsreparatie, fietsverhuur en een etagemanager op elke verdieping behoren tot het aanbod. Goed licht zorgt voor veiligheid en maakt het totale plaatje van een licht en aangenaam complex af. BEGA plafondinbouwarmaturen met vrijstralend en gericht licht vervullen deze belangrijke taak en verlichten paden en muren voor een groot zicht- en veiligheidscomfort.
Opdrachtgever Stad Utrecht (Nederland) Projectleiding BBN adviseurs, Houten Architectuur Ector Hoogstad Architecten, Rotterdam Landschapsarchitect Buro Sant En Co, Den Haag Lichtontwerp Arup, Amsterdam